ساختمان سبز (آب خاکستری)

ساختمان سبز (آب خاکستری) (Grey water) (Green Building)

ساختمان سبز، ساختمان کرون (Kroon Hall) دانشکده محیط زیست و جنگلداری دانشگاه Yale، ایالت کنتیکت (Connecticut)، آمریکا

خدمات تخصصی شرکت ابنیه پایدار سبز در زمینه ساختمان سبز و آب خاکستری:

1) خدمات مشاوره تخصصی بهره وری منابع انرژی در ساختمان

2) خدمات مشاوره تخصصی بهره وری منابع آب در ساختمان

3) خدمات مشاوره تخصصی تصفیه فاضلاب و آب خاکستری در ساختمان

4) خدمات مشاوره تخصصی اگرواکولوژی و توسعه فضای سبز در ساختمان

5) خدمات مشاوره تخصصی بهداشت محیط و مدیریت پسماند در ساختمان

6) خدمات مشاوره و اجرای تخصصی بام سبز (Green Roof) و نمای سبز (Green facade)

7) طراحی و اجرای پکیج تصفیه آب خاکستری (پکیج تصفیه فاضلاب خانگی با کاربری ویژه جهت آب خاکستری)

طراحی و اجرای ساختمان سبز

نگرش جدید برای طراحی ساختمان با تاکید بر ابعاد زیست محیطی که با عناوین ساختمان زیست محیطی (Environmental House)، ساختمان پایدار (Sustainable Building) و ساختمان سبز (Green Building)  نامیده می شود در دهه اخیر در کشورهای صنعتی مورد توجه قرار گرفته و زمینه های حرفه ی جدیدی نیز فراهم نموده است. دیدگاه (ساختمان سبز) تمام مراحل طراحی، ساخت، نگهداری و بهره برداری و نحوه برخورد با مصالح پس از پایان عمر بهره برداری را در بر می گیرد و تاکید بر افزایش بهره وری در استفاده از انرژی، آب، مصالح و بازیافت آنها و تامین تهویه مناسب می باشد که حداقل زیان به محیط زیست را فراهم می آورد. در پنج سال اخیر برخی آئین نامه ها و استانداردهای ساختمان بر اساس دیدگاه (ساختمان سبز) در کشورهای صنعتی اصلاح گردیده و تلاش گسترده ای در سطوح مختلف سیاست گذاری، برنامه ریزی، طراحی و اجرا برای تحقق ساختمان سبز به عمل میاید. نمونه سازی ساختمان سبز، اجباری نمودن اصلاحات و بازسازی ساختمان های دولتی، هدایت یارانه ها و همچنین تعمیم تفکر ساختمان سبز به سایر فعالیتهای ساختمانی و شهر سازی مانند مصالح سبز (Green  Materials) معماری سبز (Green Architecture)، محله سبز (Green Community)، پارک صنعتی زیست محیطی (Eco-Industrial) از جمله جهت گیری جدید در این زمینه است.

الف – تحولات دیدگاههای زیست محیطی

پیامدهای زیست محیطی توسعه که عمدتاً پس از توسعه صنعتی در دهه 1950 به بعد اتفاق افتاد و آلودگی های هوا، منابع آب، زباله و بهداشتی را گسترش داد توجه جهانی را به محیط زیست افزایش داد و در سال 1972 کنفرانس استکهلم برای بررسی مسائل جهانی محیط زیست تشکیل گردید. کنفرانس بیانیه 106 ماده ای منتشر نمود که به آموزش، تحقیقات، ساختار سازی، کنترل و پالایش آلودگی ها توجه ویژه ای گردیده است. تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست در ایران و قوانین زیست محیطی کشور نیز از پیامدهای کنفرانس استکهلم می باشد.

در سال 1992، بیست سال پس از اولین کنفرانس محیط زیست، کنفرانس سران کشورها با عنوان (محیط زیست و توسعه) در برزیل تشکیل گردید و به ارزیابی عملکرد بیست ساله کشورها و سازمان جهانی با مسئله محیط زیست پرداخت. جهانی شدن ابعاد محیط زیست (نظیر گرم شدن کره زمین، نازک شدن لایه ازون، کاهش جنگلها) و ارتباط ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توسعه با محیط زیست در مجموعه دیدگاه جدیدی را نسبت به مسائل محیط زیست مطرح نمود که با عنوان توسعه پایدار (Sustainable Development) در دهه اخیر بیان می شود.

مفهوم توسعه پایدار به زبانی ساده عبارتست از برآوردن نیازهای نسل فعلی به گونه ای که نسل های آینده در برآوردن نیازهای خود به چالش کشیده نشوند. توسعه پایدار در سه جنبه اصلی: اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی تعریف می شود اما عموما مهم ترین مسئله در توسعه پایدار به نحوه بهره برداری ما از طبیعت و منابع طبیعی بر می گردد. تعریف توسعه پایدار امروزه با مفاهیمی چون تاب آوری شهرها گره خورده است.

ب- تحولات در نگرش به بهبود محیط زیست

عمده روش های بکار گرفته شده در چند دهه اخیر برای کنترل و بهبود محیط زیست روش های کنترلی در پایان خط تولید یا مصرف (End Of pipe control) و تکیه بر فن آوری (Technology) بوده است. روش های کنترلی نظیر صافی برای آلودگیهای هوا، تصفیه فاضلاب ها، دفن زباله ها و یا روش های کنترل آلودگی خودروها موفقیت و دستاوردهای مهمی نیز داشته است ولی توسعه روش های فوق به تنهایی قادر به حل مسائل محیط زیست نبوده و در آینده  هزینه های سنگین تری را بر اقتصاد کشورها تحمیل می نماید.

 در نگرش جدید به محیط زیست، ارزیابی چرخه کامل تولیدات یا فعالیت ها (Life Cycle Assessment) و دیدگاه ارزیابی چرخه حیات (LCA) که با عنوان نگرش (گهواره تا گور) (Cradle to Grave) نیز نامیده می شود، تمام مراحل فرآیند را مورد توجه قرار می دهد. نگرش جامع و فراگیر شامل طراحی، تولید، ساخت، نگهداری و بهره برداری و از بین بردن مصالح پس از پایان عمر محصول می باشد.

ج- نقش و اهمیت ساختمان در اقتصاد کشور

فعالیتهای ساختمانی و صنایع جانبی آن از مهمترین فعالیتهای اقتصاد کشورها میباشد. در ایران حدود 15 درصد اشتغال در بخش ساختمانی است که بطور مستقیم و غیر مستقیم فعالیت دارند. علیرغم گستردگی فعالیتهای ساختمانی، سهم تکنولوژی در بخش ساختمان نسبت به سایر بخش های صنعتی ناچیز بوده و روش هایی اجرایی عمدتاً سنتی است.

در امریکا ده میلیون نفر در بخش ساختمان فعالیت دارند. ارزش ساختمانها پنجاه درصد ثروت ملی را تشکیل می دهد و 13 درصد تولید ناخالص داخلی از بخش ساختمان سازی حاصل گردیده است. سرانه مصرف در آمریکا حدود 10 تن است که 90 درصد به صورت ضایعات دفع میشود و علیرغم تکنولوژی بکار گرفته شده در این بخش، در گزارش سال 1996 نشان داده است چهل درصد زمینه صرفه جویی و بهبود در کارهای ساختمانی وجود دارد.

هر گونه اصلاحی که در بخش ساختمان در ایران صورت گیرد و در جهت فنی نمودن امور باشد کمک مهمی به صنعتی شدن بخش خواهد نمود. نگرش (ساختمان سبز) که برای بهبود محیط زیست در ساختمان می باشد می تواند ضمن صنعتی نمودن فعالیتهای ساختمانی، صرفه جویی های مهمی در بخش انرژی، آب و مصالح بوجود آورد که کمک ارزنده ای به اهداف اقتصادی کشور نیز می باشد.

د- ساختمان سبز (Green Building –GB)

هدف ساختمان سبز تامین محیط سالم برای زندگی و کار با حداقل آثار منفی زیست محیطی می باشد. با اعمال نگرش جامع به ساختمان از ابتدای طراحی تا پایان دوره بهره برداری و بکار گیری روش های مناسب برای کاهش اثرات زیست محیطی می توان ساختمان مانوس با طبیعت را بنا نمود.

دیدگاه ساختمان سبز در بخش های زیر قابل اعمال است:

- طراحی ساختمان

- ساخت و اجرا

- مصالح

- انرژی

- آب

- تهویه و فضای داخلی ساختمان

- تاسیسات

- بهره برداری و نگهداری

1-طراحی ساختمان

نگرش سبز در طراحی ساختمان در ابعاد همزیستی ساختمان با محیط اطراف خود (ابعاد، ارتفاع، رنگ، مصالح، همخوانی با وضع طبیعی زمین و کمترین تغییرات در شرایط طبیعی محیط) را در بر می گیرد.

طول و عرض جغرافیایی منطقه و انتخاب مناسب موقعیت ساختمان نسبت به تابش نور طبیعی می تواند حداکثر استفاده از نور را امکان پذیر سازد. محیط ساختمان سهم مهمی در تبادل انرژی دارد و در برخی مطالعات کاهش یک درصد از طول محیط ساختمان منجر به یک درصد صرفه جویی در انرژی شده است. حفاظت بیرون ساختمان از تابش شدید نور خورشید و حذف یا اصلاح محوطه های وسیع مانند پارکینگ که تمرکز حرارتی ایجاد می نمایند از طریق اجرای پارکینگ خیابانی و اجرای مانع گیاهی برای کاهش انعکاس حرارت به بدنه ساختمان ها تاثیر مهمی در صرفه جویی انرژی دارد. انجمن معماران و انستیتوهای معماری در برخی کشورها اقدام به ایجاد (معماری سبز) و معماری زیست محیطی نموده اند.

 2- ساخت و اجرا

دوره ساخت و اجرای ساختمانها که از یک تا چند سال را در بر می گیرد می تواند باعث بوجود آمدن آثار مهم زیست محیطی گردد. امور ایمنی مهمترین بخشی است که به طور سنتی نیز بیشتر مورد توجه بوده است و بکارگیری روش های پیشگیری قادر به کاهش زیان های وارده می باشد.

طراحی و بکارگیری منابع کارای انرژی در دوره ساخت و اعمال روش های صرفه جویی در مورد آنها، انتخاب منابع مناسب آب با اثرات زیست محیطی محدوده و پیش بینی سیستم های جمع آوری فاضلاب و بکارگیری مجدد آنها برای سیستمهای آبیاری درختان و محیط سبز، پیش بینی سیستمهای کنترل آلودگی های هوا در محوطه کارگاه و انتخاب روش ها و فن آوری مناسب که کمترین آثار منفی را داشته باشند در کاهش ضایعات زیست محیطی موثر است. انتخاب روش های حمل و نقل مناسب در محوطه کارگاه، انتخاب مصالح که بازیافت و استفاده مجدد آنها در دوره مناسب در محوطه کارگاه، انتخاب مصالح که بازیافت و استفاده مجدد آنها در دوره ساخت امکان پذیر باشد، پیش بینی سیستم های جمع اوری آبهای سطحی و کنترل فرسایش خاک که ضایعات نداشته و در مواردی که کارگاههای بزرگ وجود دارد می توان نسبت به احداث حوضچه های طبیعی نیز اقدام نمود.

3- مصالح

مصالح از بخشهای مهم ساختمان است که می توان با نگرش زیست محیطی اصلاحات گسترده ای در آنها بوجود آورد.

3-1- حذف مصالحی که برای محیط زیست نامناسب هستند (آزبست، ترکیبات سرب و مواد سمی در لوله کشی و رنگها، چسب ها و پرزهای نامطلوب در موکت) ساختمان را برای بهره برداری مطلوب تر می نماید. استانداردهای جدید کشورها توجه جدی بر حذف اینگونه مواد نموده اند.

3-2- کاهش مصرف مصالح

کاهش و اصلاح مواد و مصالح در بخشهایی که به عنوان حایل و جدا کننده بکار می روند و نیازی به وزن زیاد ندارند و استفاده از مصالحی که به صورت ساده و بدون پوشش اضافی بکار گرفته می شوند (مانند نمای بتن و آجر بدون پوشش).

اجرای اینگونه امور توسط بخش های فنی صورت می گیرد و منجر به صنعتی شدن ساختمان نیز خواهد شد.

3-3- بازیافت و استفاده مجدد از مصالح

در انتخاب مصالح ساختمانی معمولاً توجه به بازیافت و یا استفاده مجدد از آنها نمی گردد. بازیافت و استفاده مجدد می تواند تاثیر مهمی برنوع مصالح، ترکیبات بکار رفته، نوع اتصالات، رنگ و سایر امور داشته باشد.

در حال حاضر در دنیا مقوله انرژی مدفون یا انرژی نهفته (Embodied Energy) در مصالح ساختمانی بسیار اهمیت یافته است که در ترکیب با ارزیابی چرخه حیات مصالح ساختمانی و ارزیابی چرخه حیات در ساختمان سازی (LCA) موجب صرفه جویی اقتصادی کلان و توسعه پایدار در کشور خواهد گردید.
در این خصوص مطالعه مقالات زیر توصیه می گردد (قابل دانلود از طریق لینک رایگان زیر):

انرژی مدفون در مصالح ساختمانی (Embodied Energy in Building Materials)
(دانلود PDF)

ارزیابی چرخه حیات مصالح ساختمانی (Life cycle assessment of building materials) (دانلود PDF)

دانلود مقاله مصالح ساختمانی با انرژی نهفته و کربن نهفته کم (دانلود PDF)

در این مقاله انرژی نهفته در مصالح ساختمانی نظیر: سیمان، بتن، چوب، آجرها و بلوکها، دیوارهای خاک متراکم و سنگ، شیشه و... پرداخته شده است و در نهایت تاثیر جایگزینی مصالح با انرژی نهفته کم به جای مصالح با انرژی نهفته زیاد بررسی گردیده است.

دانلود کتاب ارزیابی زیست محیطی و مشخصات مصالح ساختمان سبز (دانلود PDF)

4- انرژی

مصرف انرژی در ساختمان برای تامین روشنایی، گرمایش و سرمایش صورت می گیرد. میزان مصرف انرژی در قسمتهای فوق با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی منطقه متفاوت است. سهم انرژی در سیستم های گرمایشی و سرمایشی پنجاه درصد کل مصرف رادر بر می گیرد و سهم روشنایی در بخش های اداری و مسکونی متفاوت هستند و در برخی بخش های اداری سهم روشنایی بیش از منازل مسکونی نیز می باشد. واقعی شدن هزینه های انرژی توجیه مهمی برای صرفه جویی در انرژی را بدنبال خواهد داشت.

4-1- نورگیری ساختمان

حداکثر استفاده از نور طبیعی برای تامین روشنایی از روش های کلیدی در کاهش مصرف انرژی است و انتخاب مناسب موقعیت ساختمان، موقعیت پنجره ها، اندازه پنجره ها و مکان های اصلی (مانند حذف پنجره های غربی، افزایش پنجره جنوبی و شرقی) استفاده از نور طبیعی در سقف ها، بکار گیری سایه بان و درخت کاری مناسب روش های استفاده بهینه از نور طبیعی می باشد.

4-2- کاهش تلفات انرژی در ساختمان

استفاده از لامپ های روشنایی با مصرف کم، نزدیک نمودن محل تولید آب گرم با محل مصرف (کوتاه نمودن طول لوله ها)، ایزولاسیون مناسب دیوارها و کاهش تلفات انرژی، انتخاب سیستم های مناسب برای درب، پنجره و شیشه ها و مصالح کارا و پوشش داخل ساختمان که حداقل تلفات انرژی را داشته باشد و طراحی شومینه با کارایی زیاد و تلفات کم، کاهش مصرف انرژی را بهمراه دارد.

در برخی ساختمانها اعمال سیاستهای مناسب صرفه جویی انرژی تا 40 در صد مصرف انرژی را کاهش داده است.

4-3- استفاده از انرژی های تجدیدپذیر

استفاده از انرژی خورشیدی با بکارگیری پنل های خورشیدی برای پیش گرم نمودن آب مورد نیاز سیستم های گرمایشی صرفه جویی مناسبی در مصرف انرژی بهمراه داشته است.

4-4- بازیافت انرژی

در بخش هایی از ساختمان که انرژی به صورت حرارت تخلیه می شود نظیر فاضلاب حاصل از شستشو، طراحی سیستم های بازیافت حرارت نظیر شبکه تبادل حرارت می تواند برای پیش گرم کن تاسیسات حرارتی به کار گرفته شود.

 4-5- افزایش کارایی تجهیزات انرژی

مصرف انرژی خانگی به وسایل و تجهیزات الکتریکی و مکانیکی نیز مربوط می شود بخشی از وسایل،  لوازم خانگی است (مانند یخچال، فریزر، تلویزیون، کامپیوتر و...) که در بخش صنعت برای کاهش مصرف انرژی آنها فعالیت مینمایند.

بخش های الکتریکی و مکانیکی که در تامین آب و انرژی سهم داشته و اصلاح آنها به کاهش مصرف انرژی می انجامد عبارتند از:

- سیستم های تهویه (گرمایشی و سرمایشی) با پمپ، موتور و تاسیسات مربوطه که با افزایش راندمان در زمان راه اندازی ،بهره برداری و استفاده از سیستم های پیش گرم کن می تواند کاهش مصرف انرژی را بهمراه داشته باشد.

- سیستم های الکتریکی و مکانیکی مانند آسانسور، موتورهای اضطراری، پمپ آب، که مانند سیستم های تهویه با بهبود کارآئی در مرحله راه اندازی و بهره برداری کاهش مصرف انرژی خواهد داشت.

بکارگیری سیستم های کنترل انرژی و ترموستات ها در هر دو بخش کارآئی را افزایش خواهد داد.

ایده ساختمانهای هوشمند (Intelligence Building) از دیدگاه انرژی، ساختمانی است که با تعبیه سیستمهای کنترلی و حسگرها کلیه شرایط محیطی را از نظر نور و دما کنترل نموده و شرایط مصرف بهینه را فراهم می آورد. بخش انرژی مهمترین بخش ساختمان سبز می باشد که در کشورهای صنعتی فعالیت های گسترده ای در مورد آن انجام داده اند. ساختمانهای نمونه اجرا شده در این کشورها کاهش مصرف انرژی به ازای واحد سطح ساختمان را نشان می دهد که از 170 کیلو وات ساعت در سال در هر متر مربع به 90 کیلو وات ساعت در سال به متر مربع کاهش داده شده است. ایزولاسیون مناسب، انتخاب پنجره های سبز، کاهش مصرف نور مصنوعی، استفاده از پیش گرم کن آب تا 65 درصد بار وارده به محیط زیست کاهش داده است.

طراحی ساختمان مرکز توزیع کالا به مساحت 3000 متر مربع زیر بنا با پیش بینی های صرفه جویی انرژی و لامپ های کنترل شده تا 35000 دلار صرفه جویی در سال در بخش انرژی و کاهش 7 درصد در مصرف گاز و کاهش هزینه های مصرف آب و فاضلاب و 65 درصد نشان داده است.

طراحی ساختمان برای قرن 21 با هدف 20 درصد کاهش مصرف انرژی در ساختمانهای موجود 50 درصد صرفه جویی در ساختمانهای نوساز را مطرح نموده است.

حسابرسی انرژی (Energy Auditing) و رتبه بندی ساختمانها بر اساس میزان مصرف به تدریج به آیین نامه های ساختمانی افزوده می شود.

در برنامه سوم توسعه کشور (پیشنهادی) در ماده 119 تمهیداتی برای صرفه جویی در مصرف انرژی از جمله برای ساختمانها پیش بینی شده است که اهرم مناسبی برای گسترش ساختمان سبز در بخش انرژی می باشد.

5- آب و فاضلاب

پس از انرژی، آب مهمترین  مصرف در ساختمانها دارد و استفاده بی رویه آن و همچنین تولید فاضلاب حاصله هزینه های زیادی را برای محیط زیست به همراه دارد.

5-1- تجهیزات کاهش دهنده مصرف آب

افزایش بهره بری سیستمهای موجود، عرضه سیستمهای دوش و شیر که مصرف کمتری دارد، تعبیه فشار شکن در نقاط مصرف، انتخاب سیستمهای توالت با مصرف کم (فلاش تانک کوچک، توالت خشک، و...) سیستمهای الکتریکی کنترل مصرف آب بخش های مهمی است که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. طرح توزیع مجانی فلاش تانک های کوچک در لس آنجلس به میزان 100000 واحد در سال که با  مشارکت و همیاری مردم صورت گرفته است باعث کاهش جدی مصرف آب گردیده است.

5-2- سیستمهای آبیاری مناسب

استفاده از تکنولوژی های مناسب برای کاهش مصرف (آبیاری قطره ای آبیاری کنترل شده با استفاده از حساس گر)، انتخاب گیاهان مناسب منطقه با مصرف کم آب باعث کاهش مصرف آب خواهد بود.

5-3- بازیافت آب (بازچرخانی آب خاکستری)

تعریف آب خاکستری:

آبی که حاصل خروجی فاضلاب سبک می باشد را اصطلاحا " آب خاکستری یا Grey Water " می گویند. منشأ تولید آب خاکستری، سینک ظرفشویی آشپزخانه، خروجی ماشین ظرفشویی و لباس شویی، خروجی حمام و روشویی ها، آب باران و کلا پساب های تولیدی در ساختمان بدون حضور فضولات انسانی (ادرار و مدفوع و به طور کلی فاضلاب بهداشتی یا انسانی) می باشد.

استفاده مجدد از آب خاکستری در چه مواردی است؟

 آب خاکستری را میتوان مجددا استفاده نمود. آب خاکستری حاوی میکرو ارگانیسم هایی است که در اثر شست و شوی بدن وارد آب  شده است و این ارگانسیم ها به صورت عادی مشکلی ایجاد نمی کنند مگر اینکه در ناحیه ای جمع شوند که باعث بروز مشکلات تنفسی و یا گوارشی می شوند. تحقیقات نشان میدهد که استفاده از آب خاکستری کیفیت زندگی انسان ها را کاهش نمی دهد و بلکه منافع بسیاری نیز در پی دارد. آب خاکستری را می توان مجددا برای برخی نیاز ها مانند آبیاری گیاهان (چه گیاهانی که از آن ها تغذیه می شود و یا نمی شود) و یا برای مصرف آب فلاشینگ توالت ها و مواردی این چنین استفاده نمود.

مهم ترین مزایای مصرف آب خاکستری چیست؟

از مهم ترین مزایای آب خاکستری کاهش نیاز آب شیرین و تصفیه شده است که در پی آن منافع اقتصادی و اجتماعی بسیاری در پی دارد و همچنین می توان دبی خروجی فاضلاب سیستم را هم کاهش داد که مجددا منافع بسیاری برای مالک و منافع گسترده تری در سطح اجتماعی به دنبال دارد.

 روش های تصفیه آب خاکستری چیست؟

 جهت تصفیه آب خاکستری روش‌های مختلفی وجود دارد که به طور کلی به سه روش بیولوژیکی، غشایی و فیزیکو شیمیایی می‌توان اشاره نمود. معمولا جهت تصفیه آب خاکستری در ساختمان‌ها ابتدا از یک سپتیک تانک و یا پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده نموده و سپس از فیلترهای شنی و فیلترهای کربن اکتیو جهت تصفیه میانی بهره برده و در پایان با استفاده از اولترافیلتراسیون و یا سیستم اسمز معکوس به عنوان تصفیه تکمیلی، پساب خاکستری را جهت استفاده در آبیاری فضای سبز، برج‌های خنک کننده، فلاش تانک‌ها و نیز به عنوان منبع آب مناسب جهت شستشوی محوطه ساختمان‌ها به کار می‌گیرند.

برای دانلود مقالات و پاورپوینت های مرتبط با بازچرخانی و تصفیه آب خاکستری بر روی دکمه های زیر کلیک کنید.

روش های تصفیه آب های خاکستری (دانلود PDF)

بررسی ویژگی ها، روش های تصفیه و استفاده مجدد از آب خاکستری (دانلود PDF)

مقاله بررسی فرآیند های تصفیه و بازچرخانی آب خاکستری (دانلود PDF)

مقاله روش های بازچرخانی و تصفیه آب خاکستری (دانلود PDF)

مشخصات عمومی کیفیت آب خاکستری 

در جدول زیر رنج آنالیز کیفی متفاوت پساب آب خاکستری ذکر گردیده است:

 

 

.

برای دانلود مقاله و پایور پوینت مرتبط با آب خاکستری بر روی دکمه های زیر کلیک کنید.

آب خاکستری در ساختمان های مسکونی با تاکید بر بازچرخانی آب (دانلود PDF)

 نقد پروژه منابع آب در ساختمان ها با تاکید بر باز چرخانی آب خاکستری در ساختمان ها و نحوه تصفیه آب خاکستری (دانلود PDF)

 ساماندهی و بهره گیری از آب های خاکستری در طراحی معماری (دانلود PDF)

 طراحی تصفیه غیر متمرکز برای استفاده مجدد از فاضلاب خاکستری در ساختمان های مسکونی جهت صرفه جویی در مصرف اب (دانلود PDF)

 بررسی استفاده از پساب تصفیه شده و آب خاکستری (دانلود PDF)

حسابرسی و مدیریت آب (Water Management and Auditing) نیز برای ارزیابی جامع مصرف آب در ساختمان ها مطرح گردیده است. 

6- تهویه و فضای داخلی ساختمان

تهویه ساختمانها عمدتاً توسط درز درب ها و پنجره ها صورت می گیرد و در صورتی که پیش بینی های لازم برای صرفه جویی در انرژی بعمل آید تبادل هوا را نیز کاهش می دهد. همچنین در شهرها و مکان هایی که آلودگی هوا وجود دارد تامین هوای سالم برای محیط داخلی منزل و محل کار اهمیت داشته و می تواند برکارآیی افراد نیز موثر باشد. منابع الودگی هوا در ساختمانها از دو منشا خارج ساختمان و داخل ساختمان نشات می گیرد. منابع خارج ساختمان شامل آلودگی های موجود در هوای آزاد، گاز رادون و  گاز رادون و گازهای متصاعد شده از خاک های مرطوب می باشد. منابع آلودگی داخل ساختمان از مصالح ساختمان، روکش ها، مبلمان، منابع سوختی، منابع الکتریکی (موتور)، لوازم خانگی (ظرفشویی، لباسشویی، بخور و...)، حشره کش ها، منابع بیولوژیکی و سیستم های حرارتی و برودتی سرچشمه می گیرد. علاوه بر آلودگی هوا، صوت و میدان های مغناطیسی نیز بخش از آلودگی های فضای داخلی را تشکیل می دهد. تامین هوا مناسب و مطلوب در ساختمان ها علاوه بر صرفه جویی های به عمل آمده و کاهش زیان های زیست محیطی در سلامت ساکنین و کاهش بیماریها نیز موثر است.

6-1- سیستم های تامین هوا

ضرورت توجه به نکات بهداشتی و جلوگیری از ایجاد زمینه مناسب رشد باکتری ها در سطوح مرطوب و فیلترهای هوا می تواند آلودگی باکتریولوژیکی را کاهش دهد.

افزایش گاز رادون در هوای منزل یا محیط اداری که سرطان زا می باشد و همچنین گازهایی که از خاک های مرطوب متصاعد می شود. منجر به تولید بوهای نامطبوع و محیط نامناسب زندگی می شود. در بخشی از ساختمانها که حساسیت ساکنین بیشتر باشد استفاده از فیلترهای الکترو استانیک نیز انجام می شود. طرح هایی نظیر عبور دادن هوای آزاد از بستری از سنگ، گیاهان، آب، آبزیان و موجودات ذره بینی که به صورت فیلتر عمل نموده و آلودگی های هوا را جذب و هوای تمیز را به سیستم سرمایش یا گرمایش ساختمان تحویل دهد نیز در بخش تحقیقات صورت گرفته است.

6-2- صوت و میدان مغناطیسی

پیش بینی سیستم های حفاظتی، شیشه دوجداره، حذف درزها و مکان های نفوذ صدا در ساختمان، کاهش صدای وسایل و تجهیزات مکان مناسب و دور از مکان نشیمن برای آنها، حذف و اصلاح میدان های مغناطیسی ایجاد شده در محیط ساختمان از جمله روش های اعمال شده برای بهبود محیط زیست زندگی است.

ه – بهره برداری و نگهداری

هزینه های بهره برداری و نگهداری در دوره عمر ساختمان با توجه به هزینه های انرژی، آب و فاضلاب سهم مهمی را تشکیل می دهد. طراحی و اجرای ساختمان سبز بدون سیستم بهره برداری و نگهداری علمی، بخشی از منافع حاصله را مستهلک می نماید.

تدوین دستورالعمل های لازم برای بهره برداری و نگهداری در بخش های مختلف مانند انرژی (وسایل و تجهیزات الکتریکی، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، سیستم های ایزولاسیون و...) آب (نشت سیستم های گرمایشی و سرمایشی، دفع فاضلابها و...) مصالح (حفاظت، تعمیرات، جایگزین و...) و خانه داری بهینه (Housekeeping) (برای نگهداری مواد شیمیایی، شوینده ها و موادی که تولید کننده عناصر آلی و نامناسب در فضای خانه می باشند) متداول می باشد.

در برخی برنامه های کنترلی برای بهبود سیستم های انرژی، هوای سالم و آب سالم طرح های کنترلی سالیانه یا دوره ای برای بررسی و ارزیابی همه سیستم ها در نظر گرفته شده است.

(Building Weatherization) برای منازل کوچک و خانواده های کم درآمد با حمایت دولت می توانند کاهش مناسبی در مصارف بدست آورند.

 و- اقتصاد و ساختمان سبز

بخش مهمی از فرآیند ساختمان سبز توجیه اقتصادی ومالی آن است. در بخش های مختلف خصوصاً انرژی و آب در مکان هایی که قیمت گذاری ها واقعی بوده است برگشت سرمایه گذاری ها در زمان های کوتاه 2تا 5 ساله نیز نشان داده شده است و صرف جویی ها در مدت عمر ساختمان به مراتب بیشتر خواهد بود.

علاوه بر درآمدهایی که از محل صرفه جویی مصارف حاصل می شود درآمدهای حاصل از کاهش بیماریهای ساکنین، کاهش مصرف مصالح و در نتیجه کاهش فشار بر محیط زیست ،حفظ منابع طبیعی ،افزایش کارآئی افراد نیز به عنوان درآمدهای غیر محسوس وجود دارد.

ارزیابی زیست محیطی فعالیت ها برای دوران عمر آنها (Life Cycle Cost Analysis –LCA) از روش هایی است که مجموع هزینه ها را ارزیابی نموده و کمک به ارتقای واقعی محیط زیست می نماید.

دستور العمل و آئین نامه های جدید ساختمان سازی کلیه ابعاد ساختمان سبز را پوشش می دهد و نگرش جدیدی را بر ساختمان سازی حاکم نموده است.

طراحی ساختمان سبز برای خانواده های کم درآمد نیز مورد توجه قرار گرفته و روش های اولیه برای صرفه جویی در انرژی و آب صرفه جویی مناسبی را بهمراه داشته است.

روش های ارشادی و تشویقی برای طراحی و اجرای ساختمان های سبز از طریق، برنامه هایی نظیر پیشرو در طراحی انرژی و محیط زیست (LEED) نیز مطرح گردیده که از ژانویه سال 2000 رتبه بندی جامعی در مورد ساختمان ها عرضه می دارد.

با توجه به ضرورت الگوسازی برای ساختمان سبز، پیشرو بودن ساختمان های دولتی و عمومی می تواند نقش مهمی در عمومی کردن فرآیند سبز داشته باشد. برخی کشورها برای پیاده نمودن نظریه (ساختمان سبز) در ساختمان های دولتی طرح های ویژه و گسترده ای را تنظیم نموده اند و دستورالعمل ها و آئین نامه های ویژه تهیه گردیده است.

ارزیابی چرخه حیات اثرات سیستم تصفیه بیورآکتور غشایی، به منظور بازیابی آب خاکستری (دانلود فایل PDF)

دانلود مقاله: بررسی عملکرد محیط زیستی ساختمان های مسکونی در برزیل با استفاده از ارزیابی چرخه حیات (LCA) و نرم افزار سیماپرو (SimaPro) (دانلود PDF)

دانلود مقاله: ارزیابی اثرات ساختمان های محوطه دانشگاه (ساختمان های اداری-آموزشی) بر اساس مدل یکپارچه هزینه چرخه حیات و ارزیابی چرخه حیات (دانلود PDF)

راه آینده

بررسی دیدگاههای جدید در مورد حفاظت محیط زیست نشان دهنده تاکید بر اصلاح الگو و روش زندگی است ضمن فراهم نمودن محیط مناسب برای زندگی و کار، کمترین آثار منفی زیست محیطی را بهمراه داشته باشد.

ساختمان که از ارکان مهم زندگی و کار می باشد با توجه به دیدگاههای جدید زیست محیطی قابل بازنگری بوده و در تمام ابعاد طراحی، ساخت، مصالح مصرفی، انرژی، آب، تاسیسات، نگهداری و بهره بردای آنها قابلیت فراوانی برای بهبود و افزایش کارآئی وجود دارد.

با طرح مسئله برای متخصصان، انجمن های علمی، مراکز علمی و پژوهشی، سیاست گذاران، سیاستمداران، انجمن های حرفه ای و مشاوره ای و جلب حمایت آنان و فراهم نمودن زمینه عزم ملی مراحل اجرایی به صورت زیر توصیه می شود.

1- بررسی وضعیت ساختمان سازی در کشور و شناسایی نقاط ضعف از دیدگاه (ساختمان سبز)

2- بررسی قوانین و دستورالعمل های موجود در زمینه مصالح، انرژی، آب، تهویه و سایر امور ساختمان به منظور شناخت نقاط قوت برای تحقق ساختمان سبز و شناسایی کمبودهای مقرراتی دراین زمینه و ارائه پیشنهادهای اصلاحی

3- شناسایی و همکاری و مشارکت با گروهها، انجمن ها و سازمان های محلی برای احیای ساختمان های موجود ویا طرح و اجرای نمونه جدید ساختمان سبز (مانند ساختمان های محیط زیست، دانشگاهها، شرکتها ساختمانی و مشاوره ای و...)

4- فراهم نمودن زمینه و حمایت های لازم برای گسترش و به کارگیری سیستم های کارا، انرژی های تجدیدپذیر و آئین نامه های مناسب برای نگهداری و بهره برداری

5- تدوین نتایج و انتشار نمونه های ساخته شده برای افکار عمومی و ترغیب و تشویق آنان در توسعه ساختمان های سبز

6- ترغیب انجمن های علمی، دانشگاهها، مراکز مشاوره ای و اجرایی برای ایجاد واحدهای فکری و طراحی در زمینه ساختمان سبز

همایش مدیریت مصرف آب و بازچرخانی آب خاکستری در ساختمان‌های امروزی (دانشگاه بوعلی سینا - همدان)

برگزاری دوره آموزشی آب خاکستری، تصفیه و استفاده مجدد آن در ساختمان (نظام مهندسی استان یزد)

آب خاکستری, ساختمان سبز, ارزیابی اثر زیست محیطی, ساختمان سبز چیست, ساختمان بدون کربن, کربن صفر, ساختمان, طراحی ساختمان, طراحی ساختمان سبز, پایان نامه ساختمان سبز, شرکت ساختمان سبز, ویژگی های ساختمان سبز, ساختمان سبز در ایران, مقاله ساختمان سبز, ساختمان سبز تهران, مزایای ساختمان سبز, هوشمندسازی, مدیریت انرژی